biologia

Ryby nasze i obce – cisi mieszkańcy Rzeczypospolitej [E142]

Nie mogłem się doprosić odcinka na ten temat, więc postanowiłem wziąć sprawy w swoje ręce – tak Michał Mięsikowski, zwycięzca aukcji na WOŚP tłumaczy swoją determinację. A ten temat dotyczył: ryb, szczególnie obcych i inwazyjnych. W tym szczególnym odcinku, rozmowę prowadzimy więc we dwójkę. Nagranie odbyło się w Toruniu. Napływ obcych gatunków to poważna sprawa,…

Read More

Synchrotron Solaris – potężne narzędzie polskiej nauki [E136]

Funkcjonujemy dzięki zasilaniu przez promieniowanie elektromagnetyczne ze Słońca. W związku z tym wiedza, jak materia oddziałuje z promieniowaniem elektromagnetycznym, jakie mechanizmy są generowane przez  nie generowane,  jest niezwykle ważna – podkreśla w Radiu Naukowym prof. Marek Stankiewicz, dyrektor Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego Solaris. – Promieniowanie elektromagnetyczne jest tutaj wykorzystywane jako taka sonda, którą możemy zajrzeć…

Read More

Życie w Bałtyku – jaki świat zaczyna się tam, gdzie kończą się plaże? [E124]

Bałtyk zaczynał swoją karierę jako jezioro, konkretnie Jezioro Bałtyckie. To było ok. 16 tysięcy lat temu. – Bałtyk, jaki znamy jest zupełnie młodziutki, ma około 4 tysiące lat – mówi w Radiu Naukowym prof. Katarzyna Piwosz z Morskiego Instytutu Rybackiego – Państwowego Instytutu Badawczego. Razem z dr Szymonem Smolińskim opowiadali o warunkach dla życia panujących w (m.in.)…

Read More

RNA – wielofunkcyjne, niezbędne i przełomowe dla medycyny [E114]

W biologii RNA to gwiazda. Szczególnie w ostatnich latach – mówi dr Paweł Szyld, lekarz, specjalista genetyki klinicznej. RNA jest bardzo podobne do DNA. Obie grupy cząsteczek są idealne do kodowania informacji. Słynny proces translacji polega na kopiowaniu informacji z DNA do RNA. I właśnie RNA odpowiada za produkcję odpowiednich białek. DNA w tym czasie…

Read More

Jak od wilków mogło powstać tyle ras psów? Jak stworzyły się dinozaury? Kiedy ludzie wyginą? #10 LAMU 2022

WIELKI (bo długi) finałowy odcinek LAMU 2022. Postanowiłam zrobić dodatkowy, wrześniowy odcinek, bo cudownych pytań było tak wiele. W tym odcinku, poważne sprawy. Jest o życiu, ewolucji i wymieraniu. 01:00 Co to takiego jest ewolucja i dlaczego w ogóle istnieją różne gatunki?Pyta: Karolina, 34 lataOdpowiada: prof. Marek Konarzewski, Uniwersytet w Białymstoku, PAN 03:54 Jak stworzyły…

Read More

Rajski ogród – czy nowoczesna botanika odnalazła Eden? [E110]

„Tu jest jak w raju” powtarzali wielokrotnie polscy botanicy pracując nad poznawaniem roślinności Tadżykistanu. Od słowa do słowa, doszli do wniosku, że można tę impresję zamienić na projekt naukowy. I tak powstał pierwszy pomysł poszukiwania Edenu z perspektywy botanicznej. Wśród tych naukowców był gość Radia Naukowego, prof. Arkadiusz Nowak, obecnie dyrektor Ogrodu Botanicznego PAN w…

Read More

Bociany – wszystko co chcieliście i czego wolelibyście o nich nie wiedzieć [E103]

Powszechnie sądzi się, że bociany zjadają głównie żaby. To mit. – Zjada, ale nigdy nie stanowią podstawowego źródła pokarmu – mówi w Radiu Naukowym Adam Zbyryt, biolog z Uniwersytetu w Białymstoku. Gość tego odcinka jest współautorem wraz z prof. Piotrem Tryjanowskim książki „Bocian. Biografia nieautoryzowana”. – Kiedy naukowcy w ramach eksperymentu proponują bocianom ryby, żaby,…

Read More

Człowiek kontra biologia. Czy będziemy żyć wiecznie? [E100]

Debata na żywo zorganizowana z okazji setnego odcinka Radia Naukowego. Wielkie święto, spotkanie w fenomenalnym gronie. Na ile jesteśmy w stanie jako gatunek wyrwać się prawom natury: starzeniu, chorobom dziedzicznym, zużywaniu się ciała… Co potrafimy technicznie, co będziemy umieli być może w przyszłości, co nam wolno pod względem etycznym? Goście: prof. Wojciech Dragan, Katedra Psychologii…

Read More

Minimózgi w probówkach – jak nauka chce pokonać choroby neurodegeneracyjne? [E99]

„Mózg w probówce” to niewielki kawałeczek tkanki, który potrafi rosnąć i samoorganizować się. Oficjalniej nazywa się organoidem. – Nie można go porównać do dorosłego uorganizowanego mózgu, ale dla nas naukowców to perfekcyjny model – mówi w Radiu Naukowym prof. Maciej Figiel, kierownik Zakładu Neurobiologii Molekularnej w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN. Na takich mózgach w probówce…

Read More

Architektura ciał – jak biologia negocjuje z fizyką? [E82]

Biologia jest ograniczona przez fizykę – to niby oczywiste, ale pomyślmy, ile niesię to ze sobą konsekwencji. Zwierzęta muszą pokonywać grawitację, produkować energię i zarządzać nią (termodynamika). Ma to wpływ na architekturę ich ciał. – Wpływ grawitacji bardzo zależy od wielkości ciała. Pchła może sobie skoczyć na odległość będącą wielokrotnością długości jej ciała. My nie…

Read More