biologia

Zyzuś tłuścioch i inni nasi ośmionożni sąsiedzi. Podcast o pająkach w mieście i kosmosie [E44]

Zyzuś tłuścioch lubi mieszkać na klatkach schodowych, koniecznie w pobliżu lampy. Tam łatwo o smaczny posiłek. Nasosznik trzęś chętnie zajmuje piwnice, mając za sąsiada kątnika. Ściany zewnętrzne to miłe miejsce dla skakunów. Czasem balkonowy parapet odwiedzi ślizgun. Bywa, że trafi do mieszkania naukowczyni. – Ślizgun jest śliczny w kolorze szarego różu – mówi prof. Agnieszka…

Read More

Życie na ostro wśród sielskich kwiatów. Wiosenny podcast o zapylaczach [E40]

Kiedy my będziemy się relaksować w otoczeniu przyrody, na kwiatach będzie toczyło się życie na ostro: seks, polowanie, jazda na gapę i podszywanie się pod groźniejszych kolegów. Zapraszam do odcinka o zapylaczach, w sam raz na wiosnę. A kto w Polsce jest mistrzem zapylania kwiatów? – Pszczołowate. To są liderzy w fabryce zapylania – mówi…

Read More

Nauka znalazła eliksir młodości. Serio. Podcast o zarządzaniu starzeniem [E37]

Niewykluczone, że niedługo osoba 80-letnia będzie, jak dawny 40-latek. To jest w zasięgu możliwości nauki, ale nauce trzeba pomóc – mówi w Radiu Naukowym prof. Ewa Sikora. A moje oczy powiększały się coraz bardziej, kiedy słyszałam o niezwykle obiecujących badaniach nad spowalnianiem, a nawet cofaniem procesów starzenia. – U człowieka trzeba by zastosować związki, które…

Read More

Czy mózg jest jak cebula? O budowie najważniejszego organu [E32]

Szary, miękki, brzydki, delikatny. Niepozorny. – W ogóle nie widać po nim, że to jest coś, co tworzy nas, naszą i innych zwierząt inteligencję – mówi o mózgu w Radiu Naukowym dr Paweł Boguszewski. – Co więcej, po tej szarej mazi nie widać żadnych emocji. Serce chociaż szybciej zabije, a mózg jest niewzruszliwy – dodaje…

Read More

Co było pierwsze – wirus czy komórka? O znaczeniu wirusów w ewolucji życia na Ziemi [E30]

Jesteśmy przytłoczeni panującą pandemią SARS-CoV-2, nowego koronawirusa. Wirusy powodują u nas przeziębienia, grypę, ospę, opryszczkę, a nawet niektóre nowotwory. Nic dziwnego, że sie ich boimy i nie lubimy. A warto je poznać, bo bez nich życie na Ziemi wyglądałoby najprawdopodobniej zupełnie inaczej. O mniej znanej stronie świata wirusów opowiada prof. Julia Durzyńska z Uniwersytetu Adama…

Read More

Czy piersi powstały, by kusić mężczyzn? O ewolucji biustu samic Homo sapiens [E26]

U oragnutanic, szympansic, gorylic, gepardzic, słonic czy kotek wszystko działa logiczne – jest ciąża, jest lakcja, to powiększa się gruczoł przeznaczonych do karmienia młodych. U ludzi tej logiki brak. Kobiece piersi – po okresie dojrzewania – są powiększone stale. Nawet jeśli kobieta nigdy nie zaszła w ciążę i nigdy nie karmiła. Skąd ta wyjątkowość? Czy…

Read More

„A Ty wiesz, że geny można przenosić między organizmami?” Magdalena Fikus o nauce swojej młodości [E25]

Na studia poszła kiedy umarł Stalin, zaczynała je w Odessie. Potem była Moskwa, a na ostatni rok wróciła do Polski. Miała staż na Standfordzie. Na jej oczach biofizyka i genetyka rozwijały się w błyskawicznym tempie. Była świadkiem rozwoju kontrowersji i społecznych lęków wobec inżynierii genetycznej. Wiele lat życia poświęciła na popularyzację wiedzy i nauki. Prof….

Read More

Ewolucyjny wyścig zbrojeń. O potyczkach patogenów z ich ofiarami (w tym nami) [E24]

Dlaczego wirusy przeskakują między gatunkami? Czy możemy to powstrzymać? I w zasadzie, dlaczego patogeny są pato, czyli nie moglibyśmy wszyscy żyć w zgodzie? W Radiu Naukowym rozmawiamy o niekończącym się wyścigu zbrojeń między patogenami, a ich ofiarami. Jest o medycznych zastosowaniach nicieni, pochodzeniu wirusa HIV, a także o tym, czy może kiedyś przyjść zaraza, która…

Read More

Czy dziedziczenie traumy istnieje? O epigenetyce słów kilka [E19]

Odkrycia naukowe inspirują najróżniejsze dziedziny życia, niestety nie zawsze efekty tych inspiracji są mądre. A im dane zjawisko jest trudniejsze, im głębszych studiów wymaga, tym – paradoskalnie – większe (pozanaukowe) triumfy święci. Taki los od lat spotyka fizykę kwantową, która ma być uzasadnieniem dla wszelkiej maści głupotek 🤯 Inną dziedziną, która wpadła w pułapkę jest…

Read More

Czy kiedyś wszystko było większe? O megafaunie, megaflorze i megafundze [E14]

Zauropod o długości ponad 30 metrów (to bardzo ostrożne szacunki). Zwierzę podobne do leniwca wielkości dzisiejszego słonia – słynne megatherium. Prototaxites, ogromny, ośmiometrowy na wysokość grzyb. Te wszystkie organizmy już nie istnieją. Oglądając ich różne wizualizacje zawsze miałam wrażenie, że współczesny świat jest nieco skarlały; że to kiedyś wszystko było większe, potężniejsze. Postanowiłam zweryfikować to…

Read More