człowiek

Czy mózg jest jak cebula? O budowie najważniejszego organu [E32]

Szary, miękki, brzydki, delikatny. Niepozorny. – W ogóle nie widać po nim, że to jest coś, co tworzy nas, naszą i innych zwierząt inteligencję – mówi o mózgu w Radiu Naukowym dr Paweł Boguszewski. – Co więcej, po tej szarej mazi nie widać żadnych emocji. Serce chociaż szybciej zabije, a mózg jest niewzruszliwy – dodaje…

Read More

Co było pierwsze – wirus czy komórka? O znaczeniu wirusów w ewolucji życia na Ziemi [E30]

Jesteśmy przytłoczeni panującą pandemią SARS-CoV-2, nowego koronawirusa. Wirusy powodują u nas przeziębienia, grypę, ospę, opryszczkę, a nawet niektóre nowotwory. Nic dziwnego, że sie ich boimy i nie lubimy. A warto je poznać, bo bez nich życie na Ziemi wyglądałoby najprawdopodobniej zupełnie inaczej. O mniej znanej stronie świata wirusów opowiada prof. Julia Durzyńska z Uniwersytetu Adama…

Read More

Czy piersi powstały, by kusić mężczyzn? O ewolucji biustu samic Homo sapiens [E26]

U oragnutanic, szympansic, gorylic, gepardzic, słonic czy kotek wszystko działa logiczne – jest ciąża, jest lakcja, to powiększa się gruczoł przeznaczonych do karmienia młodych. U ludzi tej logiki brak. Kobiece piersi – po okresie dojrzewania – są powiększone stale. Nawet jeśli kobieta nigdy nie zaszła w ciążę i nigdy nie karmiła. Skąd ta wyjątkowość? Czy…

Read More

Ewolucyjny wyścig zbrojeń. O potyczkach patogenów z ich ofiarami (w tym nami) [E24]

Dlaczego wirusy przeskakują między gatunkami? Czy możemy to powstrzymać? I w zasadzie, dlaczego patogeny są pato, czyli nie moglibyśmy wszyscy żyć w zgodzie? W Radiu Naukowym rozmawiamy o niekończącym się wyścigu zbrojeń między patogenami, a ich ofiarami. Jest o medycznych zastosowaniach nicieni, pochodzeniu wirusa HIV, a także o tym, czy może kiedyś przyjść zaraza, która…

Read More

Jak mrówka trafia do mrowiska, a człowiek do domu? O orientacji w przestrzeni [E21]

Jak to się dzieje że mrówka wraca do mrowiska, bociany do Polski, a my – np. chcąc wyjść z domu kierujemy się do wyjścia, a nie do szafy? Za wszystko odpowiada zdolność do orientacji w przestrzeni – W świecie zwierząt tak powszechna, że umyka nam, jak skomplikowane obliczenia – bardzo różnych mózgów – za nią…

Read More

Złote, bo naukowe. Reguły odchudzania [E15]

Jak schudnąć? Pytanie całoroczne, choć im bliżej wiosny, tym więcej będzie nagłówków w tym stylu. I artykulików, niestety bardzo różnej jakości, obiecujących „z całą pewnością” skuteczne metody. Nie lubię internetowego szumu informacjnego, dlatego w Radiu Naukowym porządkujemy te sprawy z jednym z najfajniejszych i najmądrzejszych dietetyków na polskiej scenie dietetycznej. To Damian Parol, doktor nauk…

Read More

Wielkie WOW w biologii. Sztuczna inteligencja świetnie przewiduje strukturę 3D białek [E13]

Białka to podstawa. Są w każdej komórce naszego ciała i pełnią rozmaite funkcje. Budują, transportują, odbierają sygnały, powodują ruch… W uproszczeniu, to takie sznurki, składające się z aminokwasów. Ale – co fascynujące – sama informacja o tym, z jakich aminokwasów składa się białko, nie wystarcza do zrozumienia, jaką funkcję pełni. Potrzebna jest wiedza o jego…

Read More

Czy dieta paleo obowiązywała w paleolicie? O naukowych pretensjach mód żywieniowych [E12]

Diety to niezwykle gorący temat. Zwolennicy tej czy innej diety lubią się podpierać argumentami ewolucyjnymi: że oto człowiek wyewoluował do tego czy owego, zatem powinien jeść to czy tamto. W 12. odcinku Radia Naukowego sprawdzamy te twierdzenia na podstawie diety paleo, obaw w kwestii glutenu i domniemanej uber-mięsożerności człowieka. Opowiada biolożka ewolucyjna, dr hab. Agnieszka…

Read More

Pigułka wiedzy o genetyce człowieka [E10]

Wiecie, że w naszym DNA są fragmenty pochodzące od wirusów? Wydaje mi się to bardzo ciekawe, szczególnie teraz, gdy o wirusach (jednym konkretnie) słyszymy niemal codziennie. A to dopiero początek fascynujących i bardzo przystępnie podanych treści, jakie możecie przeczytać w książce prof. Ewy Bartnik „Co kryje się w naszych genach? Największa łamigłówka ludzkości” (wyd. Zwierciadło)….

Read More

Co Ty wiesz o największym organie swojego ciała? [E08]

Ma podwójną naturę: jest wytrzymała i delikatna jednocześnie. Potrafi się regenerować, ale to jej stan wyraźnie pokazuje nasz wiek. To na niej pojawia się najczęstszy nowotwór człowieka, o którym najpewniej… nigdy nie słyszeliście. Sama byłam zaskoczona, kiedy wyczytałam to w książce Pauliny Łopatniuk „Na własnej skórze. Mała książka o wielkim organie” wydanej przez Wydawnictwo Poznańskie….

Read More