ewolucja

Genetyczny Adam – to on dał początek kluczowej mutacji? [E168]

To mogła być zwrotnica ewolucyjna – mówi w Radiu Naukowym prof. Paweł Stankiewicz, genetyk z Baylor College of Medicine w USA. Razem z prof. Anną Gambin, bioinformatyczką z Uniwersytetu Warszawskiego zajmują się badaniem redukcji liczby chromosomów z 48 do 46 – kluczowej w historii naszej ewolucji. Redukcja spowodowała powstanie definitywnej bariery reprodukcyjnej między liniami ewolucyjnymi…

Read More

Dlaczego ludzie mówią? Czemu a2 + b2 = c2? Odc. 5 LAMU’23

Szanowne Młode Umysły! Przed Wami piąty odcinek LAMU sezonu 2023, jesteśmy w połowie naszej intelektualnej przygody. Zaczniemy od duetu Marysi i Sanah, zapraszam! 0:38 Część I Matematyka Odpowiada prof. Piotr Nowak z Instytutu Matematycznego Polskiej Akademii Nauk 0:38 Dlaczego równanie a2 + b2 = c2 jest takie ważne, że aż Sanah o nim zaśpiewała? Marysia,…

Read More

Po co jest życie? Czy bakterie jedzą to co my? Odc. LAMU’23

Witajcie, witajcie Młode Umysły! W tym odcinku porozmawiamy o życiu! Po co ono jest? Pytacie o organizmy duże (jak ludzie i zwierzęta) i o te maluteńkie – bakterie i wirusy. Zapraszam do wspólnego zajrzenia w ten niezwykły świat! 0:42 Część I Życie Odpowiada prof. Marek Konarzewski, biolog, prezes Polskiej Akademii Nauk1:59 Po co jest życie?…

Read More

Potęga ewolucji – jak ssakom i gadom udało się wrócić do mórz? [E118]

Według naszej wiedzy kręgowce wyszły z wody na ląd raz. Ale powracały do tego morza wielokrotnie – mówi w Radiu Naukowym dr Daniel Tyborowski paleontolog, specjalista od gadów morskich i autor kanału „Daniel Tyborowski – Historia Naturalna”. – Pierwszymi ssakami, które opanowały środowisko morskie, były walenie – dodaje. Ale zanim niektóre ssaki „postanowiły” zejść z…

Read More

Jak od wilków mogło powstać tyle ras psów? Jak stworzyły się dinozaury? Kiedy ludzie wyginą? #10 LAMU 2022

WIELKI (bo długi) finałowy odcinek LAMU 2022. Postanowiłam zrobić dodatkowy, wrześniowy odcinek, bo cudownych pytań było tak wiele. W tym odcinku, poważne sprawy. Jest o życiu, ewolucji i wymieraniu. 01:00 Co to takiego jest ewolucja i dlaczego w ogóle istnieją różne gatunki?Pyta: Karolina, 34 lataOdpowiada: prof. Marek Konarzewski, Uniwersytet w Białymstoku, PAN 03:54 Jak stworzyły…

Read More

Homo erectus – dziki człowiek, mistrz przetrwania [E76]

Homo erectus spojrzenie miał surowe. Patrzyłby na nas spod  silnie rozwiniętych łuków brwiowych. Jeśli zaszczyciłby uśmiechem, byłby to uśmiech zwracający uwagę – żuchwa była masywna, szkielet twarzy mocno wysunięty do przodu. – Bardzo duża twarz w porównaniu do puszki mózgowej. Od razu byśmy go rozpoznali w tłumie – mówi w Radiu Naukowym dr Wioletta Nowaczewska…

Read More

Ewolucja języka – który Homo wypowiedział pierwsze zdanie? [E73]

Czy neandertalczycy potrafili mówić? Najprawdopodobniej tak! – Stosunkowo do niedawna uważano, jest zbyt mało dowodów, żeby przesądzić tę kwestię – mówi w Radiu Naukowym prof. Bogusław Pawłowski, jeden z najbardziej uznanych badaczy ewolucji człowieka. – Dzisiaj jest już na tyle dużo dowodów natury anatomicznej, dowodów związanych z artefaktami, które neandertalczyk pozostawił po sobie, co do…

Read More

Umysł matematyczny: dlaczego ludzie potrafią całkować, a szympansy nie? [E66]

Umiejętności matematyczne z grubsza można podzielić na dwa główne rodzaje. – Takie, które wymagają długotrwałego treningu w szkole i takie, które pojawiają się spontanicznie w naszym rozwoju, a co poniektórzy powiedzą odważnie, że są wrodzone. Te drugie miałyby być też charakterystyczne dla zwierząt – mówi w Radiu Naukowym dr hab. Mateusz Hohol, neurokognitywista, badacz poznania…

Read More

Ulewa wirusów. Czy to one sterują życiem na Ziemi? [E61]

– Wirusy wdychamy w ogromnych ilościach. Na początku XXI wieku odkryto coś, co można kolokwialnie nazwać opadem wirusowym. Nieustanny strumień cząstek wirusowych spadających z atmosfery w ogromnych ilościach. Szacuje się, że na metr kwadratowy dziennie opadają ich setki milionów na metr kwadratowy– opowiada w Radiu Naukowym dr Szymon Drobniak, biolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego  i Uniwersytetu…

Read More

Powstanie życia – jednorazowy fenomen czy kosmiczna codzienność [E59]

Czy powstanie życie to coś, co się chemii po prostu zdarza? – Jestem przekonany, że życie gdzieś jeszcze powstaje. Pytanie, na ile się rozwinie – mówi w Radiu Naukowym dr Tomasz Zajkowski, astrobiolog z NASA i Polskiego Towarzystwa Astrobiologicznego. Jak dodaje, rozwiązania stosowane przez organizmy żywe wydają się powszechne, substraty również. – Najpopularniejsze cztery pierwiastki…

Read More