fizyka

Architektura ciał – jak biologia negocjuje z fizyką? [E82]

Biologia jest ograniczona przez fizykę – to niby oczywiste, ale pomyślmy, ile niesię to ze sobą konsekwencji. Zwierzęta muszą pokonywać grawitację, produkować energię i zarządzać nią (termodynamika). Ma to wpływ na architekturę ich ciał. – Wpływ grawitacji bardzo zależy od wielkości ciała. Pchła może sobie skoczyć na odległość będącą wielokrotnością długości jej ciała. My nie…

Read More

Promieniotwórczość – taka powszechna, taka demonizowana [E74]

Lęk przed promieniowaniem ma kolosalną zaletę. Zawdzięczamy mu, że broń jądrowa nie została użyta w żadnym konflikcie po II wojnie światowej. Natomiast problem jest taki, że trochę ten lęk przeregulowaliśmy. Boimy się bardziej niż trzeba  – mówi w Radiu Naukowym prof. Jerzy W. Mietelski z Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. W budynku…

Read More

Aktywność słoneczna – czy jest dla nas niebezpieczna? [E72]

Można powiedzieć, że jest to kipiący garnek plazmy – tak Słońce opisuje prof. Paweł Rudawy. Heliofizyk jeszcze nie raz użyje w rozmowie barwnej metafory. Badacz siedzi naprzeciwko mnie, tuż obok jego kolega – kierownik Zakładu Heliofizyki i Fizyki Kosmicznej UWr, prof. Arkadiusz Berlicki. Z naukowcami spotykam się w jednym z charakterystycznych budynków Instytutu Astronomicznego Uniwersytet…

Read More

Potrzeba nam geniusza? O impasie w fizyce i o tym, ja z niego wybrnąć [E69]

Prof. Paweł Bruckman na pytania o kryzys w fizyce trochę kręci nosem: – Ale o jakim kryzysie mówimy? Jesteśmy w najbardziej fascynującym momencie, bo nie ma w nim żadnych pewników! – przekonuje mnie, gdy rozmawiamy w budynku Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. Za chwilę przyznaje jednak: – Sam słyszałem w środowisku fizyków teoretyków, że…

Read More

Jak działają czarne dziury? LAMU odc. 7

Letnia Akademia Młodych Umysłów – LAMU! Odcinek numer 7. Głównymi bohaterkami są czarne dziury! Jak działają czarne dziury i skąd to wiadomo, skoro nie można tego doświadczalnie zbadać? Pyta: Hela (14 lat) Odpowiada: prof. Jean-Pierre Lasota z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN Co się stanie jak czarna dziura spotka się z czymś większym od…

Read More

Czemu woda jest przezroczysta i inne pytania w 1. odcinku LAMU!

Z lekką tremą zapraszam do odsłuchania pierwsze odcinka Letniej Akademii Młodych Umysłów Radia Naukowego! Nadesłaliście wspaniałe pytania, teraz w pocie czoła odpowiadają na nie naukowcy i naukowczynie. A ja staram się to ładnie poskładać. W tym odcinku:Czy da się zniszczyć atom? Jeśli tak, to jak?Pyta Leon (8 lat)Odpowiada dr Maria Żurek, fizyczka cząstek, Argonne National…

Read More

30 lat Polski w CERN | Co nam jeszcze powie LHC? „Natura trochę z nas zakpiła” [E50]

1 lipca 1991 roku Polska przystąpiła do Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN. To ta międzynarodowa instytucja stoi za zbudowaniem słynnego Wielkiego Zderzacza Hadronów (LHC). – To była dla nas kolosalna zmiana, bo to oznaczało, że wchodzimy do CERNu na pełnych prawach – mówi w Radiu Naukowym prof. Agnieszka Zalewska. – Polska była pierwszym krajem z…

Read More

Fizyka układu odpornościowego. O niezwykłości naszej maszynerii ochronnej [E49]

Wiecie, że nawet drapanie się jest elementem układu odpornościowego? To jego część najprostsza, mechaniczna. – Kolejną warstwą jest układ odpornościowy wrodzony, który dzielimy prawie z wszelkimi organizmami na Ziemi. Rośliny mają układ wrodzony, muszki, kręgowce, przeróżne organizmy. To jest bardzo stare rozwiązanie – mówi dr Aleksandra Walczak, fizyczka pracująca na francuskiej uczelni Ecole Normale Supérieure. …

Read More

Przyroda mówi do nas językiem smoków. O matematyce i o tym czy da się policzyć wszystko [E47]

Proszę popatrzeć na niebo, na płynące w oddali statki, na działanie wiatru… to nie było proste, żeby pomyśleć, że to wszystko opisuje matematyka; że matematyka nadaje się np. do opisu ruchu ciał – zwraca uwagę w Radiu Naukowym dr hab. Jacek Szczytko, z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W odcinku rozmawiamy o tym, jak fascynujące, ale…

Read More

Kwantowa zasada względności, czyli nadświetlni obserwatorzy brani na serio [E42]

Można by sądzić, że Einstein się przewraca w grobie*. Nie dość, że nie cierpiał mechaniki kwantowej to jeszcze my twierdzimy, że z jego szczególnej teorii względności ta teoria wynika – mówi w Radiu Naukowym prof. Andrzej Dragan z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i National University of Singapor.Trzeba tylko złamać pewne „tabu”. – Dopuszczając do opisu…

Read More