historia nauki

Rozpad. Stefania Horovitz nadaje wagę naturze | Seria „Beyond Curie” 04

Szanowni i Szanowne! Przed Wami czwarty i ostatni odcinek z serii „Beyond Curie”. To opowieść o dr Stefanii Horovitz, uczone, która udowodniła eksperymentalnie istnienie izotopów. To był chyba najtrudniejszy odcinek: zarówno pod względem przygotowywania tekstu (informacji o Stefanii jest bardzo niewiele), jak i emocjonalnym. Posłuchajcie sami. I jak zawsze, koniecznie dajcie znać co myślicie! ***Cztery…

Read More

Klonowanie ludzi, eksperymenty na zwierzętach – moralne granice nauki [E139]

Początek naszej euroatlantyckiej tradycji myślenia o etyce badań naukowych symbolicznie, historycznie wyznacza tzw. proces norymberski lekarzy zaangażowanych w prowadzenie badań nazistowskich m.in. w obozach koncentracyjnych – mówi w  Radiu Naukowym dr Joanna Rożyńska, specjalistka bioetyki z Centrum Bioetyki i Bioprawa Uniwersytetu Warszawskiego, członkini licznych bioetycznych ciał doradczych w tym Światowej Organizacji Zdrowia. W odcinku rozmawiamy…

Read More

Gwiazdy – historia ludzkiej fascynacji i pojmowania ich natury [E92]

Kiedy człowiek po raz pierwszy spojrzał w niebo i zachwycił się pięknem gwiazd? Tego nie sposób ustalić. Wiemy natomiast, że przyglądano się im już  ok. 17 tys. lat temu. I to na tyle wnikliwie, że zostawiono ich odwzorowania w malowidłach naskalnych. – Na terenie Europy pierwsze ślady fascynacji człowieka gwiazdami znajdujemy w malowidłach w Lascaux….

Read More

Czy człowiek może zrozumieć Wszechświat? [DEBATA]

Z okazji zbliżających się pierwszych urodzin Radia Naukowego zorganizowaliśmy pierwszą Debatę RN, na żywo z udziałem publiczności i transmisją wideo. Gościny udzieliła nam wspaniała Big Book Cafe. Spotkanie odbyło się 9 grudnia 2021 r . Oto nasz punkt wyjścia: Gatunek jakim jesteśmy, Homo sapiens, ewoluował w konkretnych warunkach. Nasze mózgi są przystosowane do zdobywania pokarmu,…

Read More

Historia nauki – kto i kiedy zaczął szukać praw przyrody [E63]

Zjawiska niepojęte dla człowieka: burze, zaćmienia najłatwiej było tłumaczyć boskim gniewem. Aż tu w starożytnej Grecji znalazła się grupka ludzi, którzy pomyśleli inaczej. – Nazywali się Tales, Anaksymander, Anaksymenes. U nich po raz pierwszy w znanej nam historii ludzkości, pojawił się obraz świata, który nie podlega oddziaływaniu ze strony sił boskich, magicznych. Czytamy u Talesa…

Read More

I Ty potrzebujesz naukowczyń, czyli czemu ma znaczenie kto zadaje pytania [E62]

– Nauka to nie jest kostyczne, zimne przedsięwzięcie. To przedsięwzięcie z gruntu kreatywne: musimy stawiać hipotezy, mieć świeże spojrzenie. I kiedy pomyślisz o tym z tej perspektywy, okazuje się, że osoba naukowca czy naukowczyni staje się kluczowa – mówi w Radiu Naukowym dr Alicja Puścian, neurobiolożka zachowania z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN…

Read More

Przyroda mówi do nas językiem smoków. O matematyce i o tym czy da się policzyć wszystko [E47]

Proszę popatrzeć na niebo, na płynące w oddali statki, na działanie wiatru… to nie było proste, żeby pomyśleć, że to wszystko opisuje matematyka; że matematyka nadaje się np. do opisu ruchu ciał – zwraca uwagę w Radiu Naukowym dr hab. Jacek Szczytko, z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W odcinku rozmawiamy o tym, jak fascynujące, ale…

Read More

Morowe powietrze, szarlatani i tłumne msze przebłagalne. O dawnych epidemiach [E33]

Skąd było wiadomo, że zbliża się zaraza? – Jeden z polskich lekarzy w końcu XVI wieku powtarza taką opinię, że jeśli chcesz sprawdzić czy zbliża się morowe powietrze… bo już był wylęg żab, już były chmury ułożone w groźne kształty nad miastem… pierwsze co się robi to wystawia się mięso na wiatr. Jak gnije, to…

Read More

Od idei do odkrycia. Spory o naturę (i istnienie) atomów [E28]

O atomach uczymy się już w szkole podstawowej, ich istnienie to dziś wiedza oczywista. Współcześnie wiemy też, że wcale nie są podstawowym budulcem materii, jak sobie to wyobrażano. Jak przez stulecia wyglądały dyskusje, kontrowersje i spory wokół atomów? Jak udowodniono ich istnienie? I jak to jest, że one są – choć są głównie pustką? To…

Read More