historia

Historia Ukrainy – Ruś Kijowska, Kozacy, ukraiński Donbas [E85]

W Ukrainie trwa wojna. Długo się zastanawiałam, czy publikować kolejny odcinek, jakby nic się nie działo. W końcu uznałam, że Radio Naukowe powinno robić to co do niego należy – szerzyć wiedzę. Przed Wami odcinek o historii Ukrainy. Dobrze jest znać fakty historyczne, tym bardziej, gdy agresor próbuje wykrzywiać przeszłość według własnych potrzeb i obsesji. …

Read More

Masoneria – historia, rytuały i całkiem jawne tajemnice [E80]

Wolnomularstwo, z którym jestem związany jest takim ruchem o strukturach bardzo demokratycznych – mówi w Radiu Naukowym prof. Tadeusz Cegielski, historyk oraz wolnomularz, gdy go pytam o historyczne zasługi masonerii. – Niektórzy historycy twierdzą, że w demokracja Stanów Zjednoczonych zawdzięcza swoje istnienie dużym stopniu właśnie organizacjom lożowym. Rozpowszechniły się one dzięki doskonale znanej postaci, Benjaminiowi…

Read More

Kopalne DNA – czy ożywi wymarłe gatunki i napisze historię na nowo? [E78]

Chciałabym odtworzyć to jak ludzie wychodzili z Afryki i zasiedlali cały świat – mówi dr Martyna Molak z Centrum Nowych Technologii @Uniwersytet Warszawski pytana o naukowe ambicje związane z kopalnym DNA, którym się zajmuje. Takie odtwarzanie modeli migracyjnych jest możliwe właśnie dzięki technikom genetycznym. Dzięki antycznemu DNA genetycy są w stanie dostarczyć zupełnie nowych informacji,…

Read More

Historyczny Jezus – faryzeusz z dobrego domu [E75]

Czy Mesjasz żydowski miał być Synem Boga? Pytam o to historyka specjalizującego się w dziejach starożytnej Palestyny. – Nie… W pierwotnym ujęciu jego działalność miała być polityczna. Mesjasz miał być po prostu wyjątkowo prawym i sprawiedliwym królem – odpowiada prof. Łukasz Niesiołowski-Spanò, dziekan Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. W tym kontekście trudno się dziwić, że ubogi…

Read More

Kiedyś Sarmacja, teraz Wielka Lechia? Dlaczego potrzebujemy mitów historycznych [E70]

Lubimy śmiać się z polskich szlachciców podkręcających wąsa i pyszniących się mitem o sarmackim pochodzeniu. Czy słusznie? – Mit sarmacki był potrzebny tak jak był potrzebny, tak jak były potrzebne wszystkie mity założycielskie – mówi w Radiu Naukowym dr Joanna Orzeł, historyczka z Uniwersytetu Łódzkiego, badaczka mitu sarmackiego. – Wszystkie społeczeństwa europejskie wymyślały swoje mity….

Read More

Alkohol i kultura picia, czyli komu, co i ile było wolno [E64]

Wino dzieciom we francuskich stołówkach przestaje się serwować dopiero w połowie XX wieku – mówi w Radiu Naukowym dr Dorota Dias-Lewandowska z Instytut Archeologii i Etnologii PAN, badaczka dyskursu pijaństwa i trzeźwości. Jak wyjaśnia, wszystko dlatego, że we Francji wina czy cydru jako napojów powstających w naturalnej fermentacji nie wiązano z alkoholizmem. Jako groźne uważano…

Read More

Historia nauki – kto i kiedy zaczął szukać praw przyrody [E63]

Zjawiska niepojęte dla człowieka: burze, zaćmienia najłatwiej było tłumaczyć boskim gniewem. Aż tu w starożytnej Grecji znalazła się grupka ludzi, którzy pomyśleli inaczej. – Nazywali się Tales, Anaksymander, Anaksymenes. U nich po raz pierwszy w znanej nam historii ludzkości, pojawił się obraz świata, który nie podlega oddziaływaniu ze strony sił boskich, magicznych. Czytamy u Talesa…

Read More

Kto, kiedy i po co napisał Biblię Hebrajską? O nowym datowaniu Starego Testamentu [E58]

Popularne myślenie o Biblii Hebrajskiej nieco rozmija się z ustaleniami naukowców. – Nie ma żadnego dowodu archeologicznego na obecność Izraelitów w Egipcie. My to wiemy od końca lat 80. XX wieku, ale w podręcznikach szkolnych nadal znajdziemy informacje, że Mojżesz wyprowadził z Egiptu Izraela, że po drodze nadał im prawa, stąd jest Tora i dekalog…

Read More

Jak zrobiły się klocki? LAMU o wynalazkach. Odc. 8

Letnia Akademia Młodych Umysłów – LAMU! Odcinek numer 8. Tym razem hasło przewodnie: wynalazki! 00:40 Jak zrobiły się klocki?Pyta Franio (4 lata)Odpowiada Przemysław Krystian, Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach 04:50 Z czego wszystkiego składa się auto elektryczne?Pyta Henryczek (5 lat)Odpowiada Bartłomiej Derski, wysokienapiecie.pl 08:49 Kiedy wymyślono czytanie?Pyta Marcelina (13 lat)Odpowiada prof. Łukasz Niesiołowski-Spanò, dziekan…

Read More

Skąd się wziął gatunek ludzki? LAMU odc.6

Letnia Akademia Młodych Umysłów – LAMU! Odcinek nr 6. O ludziach. Zapraszam! 0:30 Skąd się wziął gatunek ludzki? Pyta: Klara (9 lat) Odpowiada: dr Magdalena Babiszewska, antropolożka fizyczna i biolożka ewolucyjna, autorka bloga https://zbetonowejdzungli.pl/ 6:34 Skąd się bierze to, że się boimy ciemności? Pyta: Kazio (5 lat) Odpowiada: prof. Tomasz Maruszewski, psycholog z Uniwersytetu SWPS…

Read More