kosmos

Powrót człowieka na Księżyc – czym ryzykują współcześni astronauci? [E117]

Misja Artemis ma doprowadzić do ponownego stanięcia człowieka na Księżycu. Z kolei stacja Gateway krążąca w przyszłości wokół satelity naszej planety będzie działać podobnie jak Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. Astronauci i astronautki będą tam mieszkać i prowadzić badania. Gateway ma być też stacją przesiadkową do dalszych podróży kosmicznych. Dr Anna Fogtman również chciała polecieć w kosmos….

Read More

Skąd się wzięła Droga Mleczna? Dlaczego żyjemy na Ziemi? #04 LAMU’22

Czwarty odcinek sezonu LAMU’22 sponsoruje literka K. Bo to ona otwiera słowo: KOSMOS 0:37 Skąd się wzięła Droga Mleczna? Bo nie wierzę, że komuś się wylało mlekoPyta: Kazio, 6 latOdpowiada: dr hab. Dorota Skowron, Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego 5:59 Jak naukowcy badają Księżyc?Pyta: Tymek, 5 latOdpowiada: dr Anna Fogtman, Europejska Agencja Kosmiczna 11:49 Planeta sie…

Read More

Projekt OGLE – jak Polacy wyznaczali standardy w światowej astronomii [E94]

Najpierw OGLE miało znaleźć ciemną materię. Pomysł był taki, że dzięki długotrwałej obserwacji wielu gwiazd uda się zaobserwować zjawisko mikrosoczewkowania grawitacyjnego wywołanego obiektami zbudowanymi z ciemnej materii. – Natura okazała się bardziej skomplikowana – przyznaje prof. Andrzej Udalski z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego i szef projektu OGLE (The Optical Gravitational Lensing Experiment – Eksperyment Soczewkowania…

Read More

Czarne dziury – portale do innych wszechświatów czy obiekty najprostsze? [E93]

Czarne dziury to obiekty zbudowane z czystej grawitacji. A grawitacja – jak nas nauczył Einstein – to geometria. Czyż to nie fascynujące? Z drugiej strony, czarne dziury są na tyle proste, że do ich opisu wystarczą dwie liczby: masa i moment pędu. A „z trzeciej strony”, być może będą mogły nam opowiedzieć o tajemnicach samych…

Read More

Droga Mleczna – jej przeszłość, przyszłość i skrywane światy [E89]

To projekt typu high-risk/high-gain – podkreśla dr Dorota Skowron z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Mowa o pomyśle, na który otrzymała prestiżowy ERC Starting Grant. To grant przyznawany właśnie na projekty wysokiego ryzyka, a jednocześnie szalenie obiecujące.  – Jeśli się uda, uzyskamy nowe narzędzie do odkrywania planet i to będzie rewolucja. Ale jest też duża szansa,…

Read More

Promieniowanie Czerenkowa – co nam powie o Wszechświecie obserwatorium CTA? [E87]

Promieniowanie Czerenkowa produkują cząstki poruszające się szybciej od światła. Zanim zaprotestujecie: tak, maksymalna prędkość to prędkość światła w próżni. Ale światło w ośrodku zwalnia. – Na przykład w atmosferze jego prędkość może być 0,3% mniejsza od maksymalnej. Może być więc tak, że super energetyczna cząstka będzie poruszać się z prędkością większą niż prędkość światła w…

Read More

Starlinki – czy Elon Musk zasłoni nam niebo? [E79]

Aż 5301 smug na obrazach wykonanych przez teleskop projektu Zwicky Transient Facility (ZTF) zaobserwowali astronomowie w latach 2019-2021. (jedna z nich na zdjęciu). Te smugi to przelatujące na niebie Starlinki – sieć satelitów SpaceX, które mają dostarczyć internet na całym globie. Teraz nad naszymi głowami krąży ich raptem ok. 1800, ale docelowo ich liczba ma sięgnąć…

Read More

Jak stworzył się Wszechświat? Czemu się skończy? LAMU odc. 9 – ostatni

Finałowy, 9. odcinek LAMU! A w nim pytania podstawowe, fundamentalne, graniczne.Zapraszam! 00:33 Skoro jest świat to musiał się kiedyś stworzyć. Jak to się stało? Wiktor (4 lata)Skąd się wziął Wielki Wybuch? Kazio (5 lat)Jak powstał Wrzechświat? Klara, (9 lat ) Odpowiada dr Stanisław Bajtlik z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN 6:47 Dlaczego kiedys świat…

Read More

Jak działają czarne dziury? LAMU odc. 7

Letnia Akademia Młodych Umysłów – LAMU! Odcinek numer 7. Głównymi bohaterkami są czarne dziury! Jak działają czarne dziury i skąd to wiadomo, skoro nie można tego doświadczalnie zbadać? Pyta: Hela (14 lat) Odpowiada: prof. Jean-Pierre Lasota z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN Co się stanie jak czarna dziura spotka się z czymś większym od…

Read More

Czy przed ludźmi była inna cywilizacja? LAMU odc. 5

Letnia Akademia Młodych Umysłów – LAMU! Odcinek piąty – o życiu 00:31 Jakie mamy potwierdzone informacje, nie przypuszczenia, o jakichkolwiek innych formach życia w kosmosiePyta: Hela (14 lat)Odpowiadają: dr Tomasz Zajkowski, (astro)biolog pracujący w NASA, dr Anna Łosiak, geolożka planetarna z Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu 6:44 Czy jest możliwość, że jeszcze wcześniej na…

Read More