medycyna

Medycyna oparta na dowodach – czy jest dla niej skuteczna alternatywa? [E165]

09/20/2023

Medycyna często występuje z przymiotnikami: konwencjonalna lub akademicka, alternatywna, holistyczna i komplementarna. Nietrudno się pogubić. Czy te różne podejścia są sobie równe? – Prawda nie leży pośrodku, tylko leży tam, gdzie leży – tak krótko podsumowuje rozterki Jakub Zawiła-Niedźwiecki z Centrum Bioetyki i Bioprawa Uniwersytetu Warszawskiego, badacz etyki klinicznej i pseudonauki w medycynie. Rozmawiamy o…

RNA – wielofunkcyjne, niezbędne i przełomowe dla medycyny [E114]

09/28/2022

W biologii RNA to gwiazda. Szczególnie w ostatnich latach – mówi dr Paweł Szyld, lekarz, specjalista genetyki klinicznej. RNA jest bardzo podobne do DNA. Obie grupy cząsteczek są idealne do kodowania informacji. Słynny proces translacji polega na kopiowaniu informacji z DNA do RNA. I właśnie RNA odpowiada za produkcję odpowiednich białek. DNA w tym czasie…

Minimózgi w probówkach – jak nauka chce pokonać choroby neurodegeneracyjne? [E99]

06/08/2022

„Mózg w probówce” to niewielki kawałeczek tkanki, który potrafi rosnąć i samoorganizować się. Oficjalniej nazywa się organoidem. – Nie można go porównać do dorosłego uorganizowanego mózgu, ale dla nas naukowców to perfekcyjny model – mówi w Radiu Naukowym prof. Maciej Figiel, kierownik Zakładu Neurobiologii Molekularnej w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN. Na takich mózgach w probówce…

Mutacje genetyczne – dlaczego, gdzie powstają i co powodują [E65]

10/14/2021

Dziedziczenie rzadko kiedy jest stuprocentowe. Jedne z najczęstszych dziedziczeń, dominujące, daje 50-procentowe ryzyko. Dlatego w połowie przypadków przynoszę dobra wiadomość – odpowiada dr n. med. Paweł Szyld, kiedy pytam go czy czuje się posłańcem złej nowiny wobec swoich pacjentów. To on, jako lekarz genetyk, często musi powiedzieć: jest pan/pani obciążona chorobą genetyczną, wysokich ryzykiem zachorowania…

Degradery – superantybiotyki przeciwko superbakteriom [E57]

08/17/2021

Według WHO antybiotykooporność jest jednym z dziesięciu największych zagrożeń dla globalnego zdrowia publicznego. Jeśli problem nie znajdzie rozwiązania, jak szacują eksperci, do 2050 roku rocznie z tego powodu może umierać nawet 10 mln osób. – To jest poważne zagrożenie, ale nie odczuwamy go, kiedy jesteśmy w dość dobrym stanie zdrowia. Najbardziej narażeni są pacjenci w…

Fizyka układu odpornościowego. O niezwykłości naszej maszynerii ochronnej [E49]

06/23/2021

Wiecie, że nawet drapanie się jest elementem układu odpornościowego? To jego część najprostsza, mechaniczna. – Kolejną warstwą jest układ odpornościowy wrodzony, który dzielimy prawie z wszelkimi organizmami na Ziemi. Rośliny mają układ wrodzony, muszki, kręgowce, przeróżne organizmy. To jest bardzo stare rozwiązanie – mówi dr Aleksandra Walczak, fizyczka pracująca na francuskiej uczelni Ecole Normale Supérieure. …

Terapie genowe – czy idzie rewolucja w medycynie? Odcinek studencki

06/14/2021

Dla mnie to jest ekscytujące, że w przyszłości mógłbym moim pacjentom dobrać lepsze leczenie dzięki znajomości ich genów. Myślę, że genetyka może stać się filarem medycyny XXI wieku – mówi Bartosz Nowak. – Myślę, że dojdzie do rewolucji. Stopniowo będziemy redefiniować to, jak podchodzimy do pacjenta. Wszystkie dane wskazują, że najbardziej opłacalna jest profilaktyka nawet…

Biolog z NASA buduje sztuczne komórki. To pomoże szukać życia w kosmosie i rozwinie medycynę [E46]

06/02/2021

Jestem jednym z nielicznych biologów w NASA – przyznaje dr Tomasz Zajkowski, prezes Polskiego Towarzystwa Astrobiologicznego. Jak opowiada w Radiu Naukowym, dla amerykańskiej agencji kosmicznej (i nie tylko amerykańskiej) biologia jest istotna ze względu na medycynę kosmiczną (czyli wpływ podróży kosmicznych na ciało człowieka), biologię syntetyczną (budowanie sztucznych komórek oraz wykorzystywanie zdolności organizmów żywych do…

Dlaczego COVID-19 traktuje nas nierówno? O poszukiwaniach różnic genetycznych i sposobów leczenia [E38]

04/22/2021

Dlaczego jedni nawet nie zauważają, że zarazili się koronawirusem, a dla innych to śmiertelnie niebezpieczna choroba? To jedna z wielkich zagadek obecnej pandemii. Oczywiście są pewne zależności: COVID-19 jest generalnie groźniejszy dla osób starszych, ale bywa że ciężko przechodzą go nawet młodzi sportowcy. Z kolei na niektórych seniorach nie robi większego wrażenia niż przeziębienie. Odpowiedź…

Dlaczego promieniowanie jonizujące szkodzi? Fizyka tłumaczona „na Pudziana” [E36]

04/15/2021

Promieniowanie? – Jesteśmy zanurzeni w jego morzu, ono nas bombarduje ze wszystkich stron – mówi (z pewnym zadowoleniem) w Radiu Naukowym Darek Aksamit, fizyk medyczny, wykładowca Politechniki Warszawskiej i prężny popularyzator nauki. A popularyzuje często temat społecznie niewdzięczny: promieniowanie. Boimy się promieniowania. Chociaż, jak przekonuje mnie Darek, nawet jako czynnik rakotwórczy, to jest to czynnik…