Wszechświat

Projekt OGLE – jak Polacy wyznaczali standardy w światowej astronomii [E94]

05/04/2022

Najpierw OGLE miało znaleźć ciemną materię. Pomysł był taki, że dzięki długotrwałej obserwacji wielu gwiazd uda się zaobserwować zjawisko mikrosoczewkowania grawitacyjnego wywołanego obiektami zbudowanymi z ciemnej materii. – Natura okazała się bardziej skomplikowana – przyznaje prof. Andrzej Udalski z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego i szef projektu OGLE (The Optical Gravitational Lensing Experiment – Eksperyment Soczewkowania…

Czarne dziury – portale do innych wszechświatów czy obiekty najprostsze? [E93]

04/27/2022

Czarne dziury to obiekty zbudowane z czystej grawitacji. A grawitacja – jak nas nauczył Einstein – to geometria. Czyż to nie fascynujące? Z drugiej strony, czarne dziury są na tyle proste, że do ich opisu wystarczą dwie liczby: masa i moment pędu. A „z trzeciej strony”, być może będą mogły nam opowiedzieć o tajemnicach samych…

Promieniowanie Czerenkowa – co nam powie o Wszechświecie obserwatorium CTA? [E87]

03/16/2022

Promieniowanie Czerenkowa produkują cząstki poruszające się szybciej od światła. Zanim zaprotestujecie: tak, maksymalna prędkość to prędkość światła w próżni. Ale światło w ośrodku zwalnia. – Na przykład w atmosferze jego prędkość może być 0,3% mniejsza od maksymalnej. Może być więc tak, że super energetyczna cząstka będzie poruszać się z prędkością większą niż prędkość światła w…

Starlinki – czy Elon Musk zasłoni nam niebo? [E79]

01/19/2022

Aż 5301 smug na obrazach wykonanych przez teleskop projektu Zwicky Transient Facility (ZTF) zaobserwowali astronomowie w latach 2019-2021. (jedna z nich na zdjęciu). Te smugi to przelatujące na niebie Starlinki – sieć satelitów SpaceX, które mają dostarczyć internet na całym globie. Teraz nad naszymi głowami krąży ich raptem ok. 1800, ale docelowo ich liczba ma sięgnąć…

Poszukiwanie życia na Marsie i sposobu na wysłanie tam człowieka [E27]

03/11/2021

Wytrwałość – to oznacza nazwa nowego łazika, który pracuje na Marsie. Perseverance ma wytrwale szukać śladów życia na Czerwonej Planecie, która kiedyś najprawdopodobniej w niczym nie przypominała współczesnej pustyni. Czy znajdzie? A może niedługo będziemy świadkami oglądania żywego organizmu na Marsie, bo swoją stopę postawi tam człowiek? O tym wszystkim rozmawiam z dr Agatą Kołodziejczyk….

Trochę klasyki, czyli skąd wiadomo, że coś jest czarną dziurą? [E11]

01/14/2021

Fizycy mieli z nimi kłopot. Wynikają z rozwiązań równań matematycznych, ale opór przed przyjęciem, że takie obiekty mogą być rzeczywiste był duży. Co ciekawe, ich istnienie wynikało z pierwszych rozwiązań Ogólnej Teorii Względności Karla Schwarzschilda, czym sam Einstein był zaskoczony. Pewnie nie spodziewał się, że po 100 latach będą rozpalać wyobraźnię (astro)fizyków i amatorów tej…